Cournot modeli, oligopol piyasaların analiz edilmesinde önemli bir rol oynayan ekonomik bir modeldir. Bu model, piyasa dengesi ve rekabetin incelenmesine yardımcı olarak tüketici refahı ve pazar verimliliğini değerlendirir. Cournot modeli, ekonomik teori ve pratik uygulamalarda önemli bir yere sahiptir. Bu model, tekelci ve rekabetçi seviyeler arasındaki fiyatlar ve miktarlar üzerinde mantıklı sonuçlar ortaya koyar. Ekonomik düzenlemeler ve rekabet politikalarının firmaların davranışlarını nasıl etkilediğine odaklanan Cournot modeli, ürünlerin piyasa fiyatı oluşum sürecine ışık tutar. Düopol nedir gibi merak edilen soruların cevaplarını içeren Cournot modeli hakkında öğrenilmesi gerekenleri birlikte inceleyelim!
Cournot modeli, birçok firma arasındaki rekabetin nasıl işlediğini analiz etmek için kullanılan bir ekonomik modeldir. Fransız matematikçi Augustin Cournot tarafından 1838 yılında geliştirilen bu model, endüstri yapısını tanımlar ve özellikle iki firma arasındaki piyasada üretim ve fiyatlandırma kararlarını inceler. Cournot, düopol üzerine kurulu olan bu modelde, iki maden suyu üreticisini örnek alarak çalışmıştır.
Cournot'un düşünceleri, modern matematiksel ekonominin kurucusu olarak kabul edilen İsviçreli iktisatçı Leon Walras tarafından da benimsenmiş ve yaygınlaştırılmıştır. "Stratejik kararlar" teorisini en güçlü ve en erken ortaya koyan model olarak kabul edilen Cournot, oyun teorisinin öncüsü olarak bilinir.
Cournot modelinde, homojen bir malı aynı maliyetle üreten iki firma varsayılır. Model, her firmanın kârını maksimize etmek için rakiplerinin üretim miktarlarını dikkate alarak üretim düzeyini belirlediği temeline dayanır. Bu sayede piyasada Nash dengesi oluşur ve firmalar kârlarını maksimize etme fırsatı bulurlar. Modeldeki her iki firma da tam rekabet üretiminin üçte biri kadar üretim yapar. Bu nedenle düopol üretimi tam rekabet üretiminin üçte ikisine eşittir. Üretim miktarı, tam rekabetten az, monopolden ise fazladır. Cournot modelinde bazen iki firmadan daha fazlası da yer alabilir.
Cournot Rekabeti veya Cournot’un Düopol Modeli olarak da adlandırılan bu yöntemin temel varsayımları şöyle sıralanabilir:
Cournot modeliyle ilişkili ekonomik kavramlar, piyasa içi rekabet dinamiklerini analiz etmek için sıralanabilir.
Oligopol piyasası, Cournot Modeli bağlamında ne anlama gelmektedir? Oligopol piyasası, belirli bir pazarda sınırlı sayıda büyük şirketin hakim olduğu bir piyasa modelidir. Bu model, küçük firmaların katılımını engellemez ancak büyük ölçüde hakim şirketler pazarı paylaşırlar.
Düopol nedir, Cournot Modeli içinde nasıl tanımlanır? Düopol, oligopole benzer bir piyasa türü olup, sadece iki ana firma tarafından üretilen veya sağlanan aynı veya benzer ürün veya hizmetleri yönetir. Her firma, diğerinin nasıl tepki vereceğini düşünerek eylemlerini planlar.
Cournot Modelinde Nash Dengesi Ne Anlama Gelir? Nash dengesi, Nobel Ekonomi Ödülü sahibi John Nash tarafından geliştirilen ve oyun teorisi içinde yer alan bir kavramdır. Bu kavram, her oyuncunun stratejisini diğer oyuncuların stratejilerine en iyi yanıt olacak şekilde belirlemesiyle oluşan dengeyi ifade eder. Örneğin; iki firma arasındaki rekabetin olduğu bir pazarda, her firma üretim miktarını rakibininkiyle uyumlu hale getirir. Her iki firmanın da stratejilerini değiştirmeyeceği varsayımı altında en iyi planlamayı belirlemek Nash dengesini oluşturur.