Gurusu
Hisse Senedi Nedir? Şirketlere Ortak Olmanın Temel Taşı
Hisse senedi, en temel anlamıyla, bir sermaye şirketine (anonim şirketler gibi) ait ortaklık payını belgeleyen kıymetli bir evraktır. Halka açık bir şirketin hisse senedine sahip olduğunuzda, o şirketin ortaklarından biri haline gelirsiniz.
Peki, sıkça duyduğumuz "hisse" ne demek? Hisse, bir kişi veya kurumun bir şirketteki ortaklık payını ifade eder. Bu payın büyüklüğü, yani hisse senedinin temsil ettiği değer, şirkete yapılan yatırım miktarına ve şirketin toplam pay sayısına göre değişebilir. Tıpkı birkaç arkadaşın kurduğu bir işletmede, her ortağın koyduğu sermayeye göre kârdan farklı pay alması gibi, hisse senedi de sahip olduğunuz pay oranında size şirketin yönetimine katılma (oy hakkı), kârından pay alma (temettü) gibi haklar ve potansiyel getiriler sunar. Yatırım Gurusu olarak bu temel kavramı anlamanın, bilinçli yatırımın ilk adımı olduğuna inanıyoruz.
Hisse Senedi Türleri Nelerdir? Yatırım Stratejinize Uygun Olanı Seçin
Farklı yatırım hedefleri ve risk toleranslarına sahip birçok yatırımcı, portföylerinde hisse senetlerine yer verir. Zamanla yatırım deneyimi kazandıkça ve piyasaların dinamiklerini öğrendikçe, sizin için en uygun hisse senedi türlerini keşfetmeniz kolaylaşacaktır. Yatırım amacınız, borsaya ayırabileceğiniz zaman, bütçeniz ve risk anlayışınız, hangi hisse senedini seçeceğiniz konusunda belirleyici olacaktır. Bu nedenle, çeşitli hisse senedi türlerini tanımak büyük önem taşır. Gelin, yatirimgurusu.com rehberliğinde bu türlere birlikte göz atalım:
Temettü Hisse Senetleri (Dividend Stocks) Yatırımlarınızdan düzenli bir nakit akışı (pasif gelir) elde etmeyi hedefliyorsanız, temettü hisse senetleri sizin için ideal olabilir. "Temettü", basitçe "kâr payı" anlamına gelir. Temettü dağıtan şirketler, belirli dönemlerde (genellikle aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık) elde ettikleri kârın bir kısmını ortaklarıyla, yani hisse senedi sahipleriyle paylaşırlar. Bu sayede, özellikle temettü verimliliği yüksek ve kârlılığı istikrarlı şirketlerde önemli bir paya sahipseniz, düzenli gelir elde etme potansiyeliniz artar.
Büyüme Hisse Senetleri (Growth Stocks) Bazı şirketler, piyasa ortalamasının üzerinde bir büyüme potansiyeline sahiptir. Bu potansiyel, genellikle şirketin geçmiş performansına, yenilikçi ürün/hizmetlerine, güçlü rekabet avantajlarına ve bulunduğu sektörün geleceğine göre değerlendirilir. Büyüme hisse senetleri, işte bu yüksek büyüme beklentisi olan şirketlerin paylarıdır. Genellikle daha yüksek volatiliteye (fiyat oynaklığına) sahip olan bu hisseler, hızlı büyüme fırsatı sundukları gibi, hızlı düşüş riskini de beraberinde getirebilirler. Bu nedenle, risk toleransı daha düşük yatırımcılar için ilk tercih olmayabilirler. Büyüme hisseleri, gelecekteki yüksek kazanç potansiyelleri nedeniyle genellikle yüksek bir fiyat/kazanç (F/K) oranına sahiptir; bu da mevcut kazançlarına kıyasla hisse fiyatlarının daha yüksek olduğunu gösterir. Yüksek getiri potansiyelinin yanında yüksek risk de barındırdıkları için, yatırım yapmaya yeni başlayanlar için dikkatli değerlendirilmelidir.
Değer Hisse Senetleri (Value Stocks) Değer hisse senetlerini, bir nevi büyüme hisse senetlerinin zıttı olarak düşünebilirsiniz. Bu tür şirketlerin hisse fiyatları, şirketin gerçek içsel değerine, temel analiz göstergelerine veya sektör ortalamalarına kıyasla daha düşük (iskontolu) seviyelerde olabilirken, kazançları bu fiyata oranla daha tatmin edici olabilir. Değer odaklı şirketler, elde ettikleri gelirleri genellikle temettü olarak dağıtma eğilimindedir. Değer hisseleri, genellikle daha düşük risk profili sunar ve yatırımcılarına büyük sürprizler (ani ve büyük yükselişler ya da düşüşler) yaşatma olasılıkları daha düşüktür. Bu durum, yüksek büyüme ve hızlı kazanç hedefleyen yatırımcıların beklentilerini karşılamayabilir. Ancak, deneyimi az olan veya riskten kaçınan yatırımcılar için oldukça uygun bir seçenek olabilir.
Defansif Hisse Senetleri (Defensive Stocks) Riskten kaçınan yatırımcıların bir diğer gözdesi de defansif hisse senetleridir. Bu hisseler, genellikle temel ihtiyaçlara yönelik (gıda, sağlık, ilaç, temel kamu hizmetleri gibi) ve ekonomik döngülerden daha az etkilenen şirketlere aittir. Piyasa genelindeki olumsuzluklardan nispeten daha az etkilenen, istikrarlı bir büyüme ivmesine sahip, ihracat potansiyeli ile döviz geliri olan ve düzenli kâr payı dağıtan bu şirketler, portföyde bir denge unsuru olarak görülebilir. Düşük risk oranıyla düzenli kazanç elde etmeyi hedefliyorsanız, defansif hisse senetleri portföyünüzde yer alabilir.
Borsa İstanbul (BIST) 100 Hisse Senetleri Günlük hayatta ürünlerini kullandığınız veya hizmetlerinden faydalandığınız Türkiye'nin önde gelen şirketlerine ortak olmak ister misiniz? BIST 100 Endeksi'nde yer alan hisse senetlerine yatırım yaparak, Borsa İstanbul’un en likit ve piyasa değeri en yüksek 100 şirketine ortak olabilirsiniz. Borsa İstanbul'da işlem gören yüzlerce Türk şirketine ait hisse senedi bulunmaktadır. Bu hisseler için günlük fiyat değişimlerinde "tavan-taban uygulaması" geçerlidir; yani bir hisse senedinin fiyatı bir işlem gününde en fazla %10 artıp azalabilir. Bu uygulama, aşırı fiyat hareketlerine karşı bir önlem niteliğindedir. Yatırım Gurusu olarak, yerel piyasamız olan BIST 100 şirketlerini yakından takip etmenin ve bu şirketlerin potansiyelini değerlendirmenin önemini vurgulamak isteriz.
Birinci Sınıf Hisse Senetleri (Blue-Chip Stocks) Dünyanın en büyük ve en tanınmış şirketlerine ortak olmaya ne dersiniz? "Birinci sınıf" ya da uluslararası piyasalardaki adıyla "blue-chip" olarak adlandırılan hisse senetleri, kendi sektörlerinde küresel lider konumunda olan, güçlü finansal yapıya, istikrarlı kârlılığa ve kanıtlanmış bir geçmişe sahip dev şirketlere aittir. Coca-Cola, Apple, Amazon, Google, McDonald’s gibi markalar bu kategoriye örnek verilebilir. Sağlam temelleri nedeniyle genellikle daha düşük bir risk profili sunan bu hisseler, özellikle Amerikan borsalarında (NYSE, NASDAQ) yoğun olarak işlem görürler.
Hisse Senedi Nereden Alınır?
Halka arz edilmiş şirketlerin hisse senetleri, organize "pay piyasaları" yani borsalar üzerinden alınıp satılır. Bu piyasalar aracılığıyla, çeşitli sektörlerden şirketlere ortak olabilir, birikimlerinizi değerlendirebilir ve yatırım yapabilirsiniz. Pay piyasasında işlem gören hisse senetlerini görüntülemek, alım satım yapmak ve diğer yatırım işlemlerini gerçekleştirmek için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetkilendirilmiş aracı kurumlardan birinde yatırım hesabı açmanız gerekir.
Yatırım dünyasına adım atmak, hisse senetleri ile birikimlerinizi değerlendirmek ve portföyünüzü oluşturmak için Midas gibi yeni nesil aracı kurumlar size bu hizmeti sunabilir. Midas üzerinden güvenli bir şekilde hisse senedi alım satım işlemlerinizi gerçekleştirebilir, üyelik oluşturduktan kısa bir süre sonra yatırım yapmaya başlayabilirsiniz. Hangi aracı kurumu seçeceğiniz konusunda daha fazla bilgi ve aracı kurumların sunduğu hizmetlerin karşılaştırması için yatirimgurusu.com'daki rehberlerimize ve analizlerimize göz atabilirsiniz.
Hisse Senedi Nasıl Alınır?
Hisse senedinin ne olduğunu ve başlıca türlerini öğrendiğimize göre, şimdi sıra "Bir şirketin hissesi nasıl alınır?" sorusunun yanıtını keşfetmeye geldi. Bir sonraki adımda, Midas veya seçeceğiniz başka bir aracı kurum üzerinden ilk hisse senedi yatırımınızı nasıl yapabileceğinizi adım adım inceleyeceğiz. Bu süreci ve dikkat etmeniz gerekenleri yatirimgurusu.com'da bulabilirsiniz.
